Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. O rahatsэz oluyordu. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Bunlarsэz yapamam. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. . HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. O da kabul etti. . Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. . Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Beni onun yanэna verdiler. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. . Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Saim Akзэl. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. . Юimdi de Эsrail-Filistin. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Okul Эstanbul'daydэ. Enstrьman црrenmek зaba ister. Эnюallah dьzelir. Orada doрdum. Borusan bunlardan biridir. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Kitap ve gazete okumayэ da. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. "Hani юarkэ"" diye sordum. Bьtьn tьrlere saygэm var. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. . Bana "Sen kemana" dediler. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Эntihara kadar gidebilirdim. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Tiyatroda, operada, sinemada. Ne gelen oldu ne de giden. . Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. . Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Dr. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. . Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Beni зok etkiledi. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Onlarla iftihar ediyorum. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Цrneрin bakkala giderken. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Эntihara kadar gidebilirdim. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Bьtьn tьrlere saygэm var. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Onlarla iftihar ediyorum. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Ne gelen oldu ne de giden. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. . Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Orada doрdum. Kitap ve gazete okumayэ da. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Okul Эstanbul'daydэ. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Borusan bunlardan biridir. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. O rahatsэz oluyordu. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Юimdi de Эsrail-Filistin. Beni зok etkiledi. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. . Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bana "Sen kemana" dediler. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. . Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. . "Hani юarkэ"" diye sordum. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Эnюallah dьzelir. Beni onun yanэna verdiler. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Bunlarsэz yapamam. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. . Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. O da kabul etti. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. . Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Dr. . 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Enstrьman црrenmek зaba ister. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. . Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Tiyatroda, operada, sinemada. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. . Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Цrneрin bakkala giderken. Saim Akзэl. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum.